Het was vorige week maandag, op vakantie op La Palma. Op een middag hadden #thedad en ik 'opeens' het immens populaire Childraiser uitgespeeld. Het ging zo. Eigenlijk in drie opeenvolgende stappen. Stap 1. Het begon met dat er uberhaupt nog drie kinderen mee wilden op vakantie. Beetje omdat we gingen vliegen. Maar toch ook wel gewoon echt voor de gezelligheid. *ahhh trots, toch iets goed gedaan...* Stap 2. Zoon 1 bleef in het vakantiehuis, terwijl wij met vier gingen snorkelen ergens. *ahh lege plek op de achterbank, hij wordt echt groot, nog even en we zijn uitgespeeld...* Stap 3. Eind van de middag appt de zoon in kwestie een foto van een spic en span aanrecht -waarop toen we weggingen toch echt nog van twee dagen en vijf mensen vaat stond- met de veelzeggende tekst "Klaar". *ahh ja, dit is het, muziek, confetti, we zijn er, deze is af, niks meer aan doen, KLAAR* Level 17 heb ik het dus over. En ik denk ook eigenlijk dat iedereen die dán nog steeds niet uitgespeeld is, de Childraiser prinsen en prinsessen niet meer gaan redden. Bij level 13 denk ik eigenlijk al, eerlijk gezegd. Beetje bijsturen kun je natuurlijk altijd proberen. Maar er écht bij komen gaat je niet meer lukken. Alles wat je er dan nog niet ingestopt hebt aan fundament, krijg je er nooit meer in. Was het dan die ene middag en dat ene kind? Is dat niet een beetje al te gemakkelijk Mirtje? Neeeee natuurlijk waren er al eerder en meer tekenen dat onze eerste pannenkoek bijna af was. En was het heus niet echt 'opeens'. Maar die middag was gewoon de ultieme bevestiging. Zo is #zoon1 bijvoorbeeld al 1,5 jaar op geheel eigen initiatief vegetariër en is daar heel standvastig is. Hij brengt schoondochters aan waar ie lief voor is. Lief voor planten en dieren is ie ook. Hij heeft leuke creatieve vrienden. Een baantje in de horeca. Heeft bewezen dat ie zonder meer met mij mee kan als host, als #devennoot er eens niet is bij een buikwandcursus (en onderhandelt dan beter over zijn loon dan z'n moeder ooit zou doen). Voor m'n broer werken in z'n eentje in München, gaat ook goed. Hij koopt platen en gitaren van z'n geld (en ook ongezond eten natuurlijk ja, want dit is wél gewoon een gezonde jongen namelijk). En hij leert me grote menerenuitspraken als "A poor man complains about a hole in his pocket, a rich man uses it to scratch his balls." Als ik ook tweetalig onderwijs had genoten en (meer) ballen had gehad, was dat zeker al een jaar of 25 (ook) mijn levensmotto geweest. En daarbij maken onze andere twee pannenkoeken gelukkig dus ook een hele solide indruk. Ook daarom durven we de controllers los te laten vanaf nu. En gewoon te genieten van wat er zich verder gaat afspelen. Verwacht van hen misschien nog wel wat bonuscontent namelijk, met de nodige verse experimenten en obstakels. Maar ook zij zijn lief voor anderen. Nemen spontaan een kadootje mee voor elkaar als ze met school op reis zijn geweest. Weten wat ze waard zijn. Doen óók nette uitspraken waar ik trots op kan zijn, als "Doe mij maar de Bourgondische kroketten, want alles waar Bourgondisch voor staat is beter...". En ze houden zich over het algemeen aan de afspraken, die er al van heel jongs af aan ingeprogrammeerd zijn. Daar hebben we uren en uren spelplezier inzitten, in die eerste creative levels. Zoveel dat ik zelfs alleen maar 's avonds en in het weekend aan werken toe kwam. Al m'n tijd ging er aan op. En dat was het 100% waard. Maar juf, "Hoe speel jij Childraiser toch zo relaxed zonder al te veel glitches en game overs?" word me vaak gevraagd door 'mijn meiden' die nog in die begin levels zijn. En daarom deel ik -in navolging van dit eerdere blogje met dingen die ons goed bevallen (zijn)- hier nog vier nextlevel hacks. Met een beetje geluk ook nog, zeker voor de easy win dan! 1. Stick to the rules Hoe erg ik ook de schurft heb aan (mensen die) vooraf spelregels lezen. Het is toch wel echt praktisch en fair om ze te hebben en om ze met alle players te delen. Zeker bij een realistisch grote mensen spel met toch een behoorlijke difficulty als Childraiser. Een paar regels die ons erg goed zijn bevallen, in willekeurige volgorde:
Zo snel mogelijk beginnen met tot drie tellen om iets gedaan te krijgen. En ook zo lang mogelijk mee doorgaan. Ook als je zelf geen idee hebt wat te doen bij een eventuele vier (zie cheatcode 3).
Snoep en koek op vaste tijdstippen. Al uit de peutertijd bij ons dateert: in de ochtend een koekje (toen bij de Teletubbies), om/na 14.30 uur een snoepje en een "avondsnoepje". Dé beloning voor goed avondeten. Niet eten ook goed, maar dan geen avondsnoepje. Voor niet-Hockxen klinkt het misschien raar: een jongen met meer beenhaar dan z'n moeder, die walgend voor z'n bordje asperges zit en vraagt: "Hoeveel moet ik nog voor een avondsnoepje"? Of een gast die met z'n schoenmaat 42 een kwartier voor de snoeppot in de keuken staat "omdat het pas kwart over twee is". Vind daar ook gerust iets van. Maar ik denk dat dat prima is. En het belangrijkste: voor óns werkt het.
Sinds een jaar of twee is daar de "om 21.45 uur beneden regel" bij gekomen. Je kunt niet anders verwachten in de hogere levels dat je characters zich in hun holen gaan verschuilen. Maar om 21.45 uur moeten ze daar dus gewoon uit zijn hier. Zo niet. De volgende dag vijftien minuten eerder. Enzovoorts. Zo kunnen we nog even zitten met elkaar. En kunnen er nog tosti's, kwark, kouwe pastaresten uit de pan -en/of wat lintworm 6 t/m 10 dan ook nog behoeven- verorberd worden, vóórdat wij graag naar bed willen en dus geen licht en herrie meer in huis willen. Als wij naar onze kamer gaan, gaan zij dat ook. Wat ze daar vervolgens doen dat zien we niet. En zolang school en gezondheid geen issue zijn, gaan we ons daar ook zéker geen zorgen over maken. Pick your battles.
2. Niet cheaten met levels
Hoewel Childraiser natuurlijk een spel is met oneindig veel mogelijkheden, hebben we toch strak vastgehouden aan het unlocken van specifiek deze dingen, in specifiek deze levels. Niet omdat we geloven dat als je eerder of anders handelt, dat kwaad kan. Maar verlangen naar een bepaald moment, kunnen wachten en dingen niet te vanzelfsprekend maken, daar geloven we wel in. No shortcuts.
Level 4: Kauwgom "Maar wanneer mag ik dan káuwgom..." Heel lang uitgekeken naar het pakje Bubblicious met strik voor z'n vierde verjaardag door #zoon1. En nog méér door kind 2 en 3 hier natuurlijk. Lastig om het hén niet eerder al te geven, want "wat maakt het uit"... Maar dat is dus wel één van de geheime strategies dus denk ik. Opvoeden van meerdere kids is sowieso een glijdende schaal, maar sommige dingen moet je echt bijzonder laten.
Level 8: Zakgeld Vanaf 8 zijn we begonnen met elke zondag 50 cent zakgeld te geven. Mits de dieren de hele week netjes zelf verzorgd waren én de zondagochtend-kamer-opruim-check goed doorstaan was. Na het hardlopen controleert #thedad de kamers en goed is goed genoeg. Nog steeds is dat de regel, alleen verwachten wij nu ook wel een stofzuigertje. En zij een paar euro'tjes meer. Kleedgeld hebben we verder (nog) niet. Niet perse om een of andere reden, maar het werkt zo gewoon ook nog goed. En ze snappen prima hoe geld werkt.
Level 10: Cola, laptop en starten met testen Op hun tiende verjaardag hebben ze hier alle drie ritueel -ook met strik ja- een flesje cola gekregen en mochten dat vanaf dan ook bestellen in restaurants of drinken op feestjes. Ook kregen ze een eigen laptop met tien. Ik snap dat dat helaas niet voor iedereen weggelegd is, maar het was en is wel een mooi kado. Voor spreekbeurten maken. Voor wegwijs worden op internet (gestart met de nodige begrenzers, erop gezet door onze geniale Opa Snor). Voor gamen. En voor in contact treden met vriendjes via Discord (zie ook level 12). Vanaf level 10 kun je verder zelf ook beginnen je taalgebruik weer een beetje te normaliseren is onze ervaring. "Chips" mag gewoon weer "shit" worden etc. Ze zijn niet gek en leren die worden heus niet alleen van jou. Ontspan. Kleine burgerlijke ongehoorzaamheden -in bijvoorbeeld het verkeer- kunnen ook weer. Laat vooral dingen zien vanaf level 10, waaruit blijkt dat jij ook niet perfect bent. Puur om je kind te testen of alles er al in zit natuurlijk ;) Eigen tandenpoetsen en zelf naar bed gaan hebben we ook bij de start van level 10 geïntroduceerd. Nooit spijt van gehad.
Level 12: Telefoon Een regel waar kind 2 en 3 het tot op de dag van vandaag niet mee eens zijn en zich ernstig slachtoffer van voelen, maar wij hebben het geven van een telefoon dus uitgesteld tot na de musical van groep 8. We denken nog steeds dat je op de basisschool weinig (goeds) mist als je eerder de verantwoordelijkheid hebt over -en interactie hebt via- zo'n dingetje. Iedereen kent elkaar nog en woont op fietsafstand in die fase. We hadden een vaste telefoon gehouden voor ze thuis. Ze konden online gaan op hun laptop. En als je een keer een lekke band hebt, is het heel leerzaam om niet gelijk je mammie te gaan bellen, maar om zelf na te denken over hoe je e.e.a. gaat oplossen vonden wij. En dat vinden wij nog steeds. Maar overweeg deze regel zeker! Tijden veranderen. Op uitdrukkelijk verzoek van onze jongste twee erbij dit laatste. Zij vinden het kindermishandeling.
Level 16: Alcohol vrij drankje Net als kauwgom en de cola, het flesje Despo 0.0 netjes met strik gegeven op de zestiende verjaardag van #zoon1 Echter, hier dreigt de schaal wel ernstig te gaan glijden nog bij ons. Kind 2 en 3 (nu level 13 en 14) zijn namelijk wat geinteresseerder in spanning en sensatie en laten we dan misschien toch liever daarmee experimenteren, dan met de real deal. Maar die discussie loopt nog en daar zie ik dus nog een bonusleveltje aankomen. Máár de basis is goed. Komen we zeker uit. En niks onder 18 blijft sowieso. We zijn niet naïef en ik stond op m'n vijftiende -toen de flesjes Heineken nog bruin waren- ook gewoon op tentfeesten waar bier de norm was en ik leef nog steeds. Maar die norm is zo duidelijk anders nu, daar gaan wij als ouders niets in faciliteren in elk geval.
3. Permitteer jezelf af en toe een 'pay to win' voor geen gezeik
Sommige dingen moet je niet te moeilijk over doen. Investeer soms voor het gemak stiekem een beetje in je game, om iets relaxter verder te komen. Drie voorbeelden:
Er was hier altijd gezeik over dat één van de kinderen alle Schuddebuikjes op at. Ik investeer nu elke nieuwe maand in drie pakken Schuddebuikjes. Voor elk kind één met hun eigen letter erop en dat is het. Ze zien maar verder.
Iedereen wil elke dag wel naar de Mac. En sinds ze geld hebben en op het voortgezet onderwijs zitten doen ze dat uiteraard ook. Maar wij investeren vier keer per jaar in "een Maccie klappen". Twee keer na de halfjaarlijkse controle bij de tandarts. En twee keer per jaar als we op vakantie zijn. Hoe dat na de tandarts is begonnen weet ik niet meer. Maar op vakantie is het begonnen om de gratis wifi, toen we een keer heel afgelegen zaten in elk geval. En tegenwoordig betalen wij ook de Mac aan het eind van de toetsweek. Nog een vijfde investering dus. Ongeacht de cijfers verder. Gewoon een blinde investering van ons, in een geluksmoment voor hen met hun maten. Maar rest van het jaar dan ook niet meer om zeuren! Eigen geld.
En de laatste: op vakantie willen ze vanaf level 12 -net als thuis gewoon- eigenlijk niks meer (rond de 12 Provincientour als je die van plan was, dus ook het liefst voor die tijd af!). Om de dag iets doen op vakantie maakt het leuker. Wij offeren een dag op. Zij ook. En dan allebei niet zeiken. Even lekker cynisch doen of een grapje maken mag uiteraard. Klein mekkertje tijdens een f*kking lange wandeling en -in mijn geval- tijdens een hele dag thuis hangen misschien ook nog. Maar de hele dag verstieren mag niet. Niemand niet. Geven en nemen. En zo heurt het ook in #deleven
4. Laat af en toe apartige dingen spawnen
Als tegenhanger van al die strakke regels, mogen we ook graag af en toe iets doen wat een beetje buiten de lijntjes is. Ontbijten bij Ikea is bijvoorbeeld zoiets. Weet ook niet meer hoe dat ontstaan is, maar je kunt er dus heel veel eten voor heel weinig 's ochtends. En dat is ideaal voor de lintworm 1 t/m 5 van de pubers. Om 9.00 uur zijn we dan dus bij Ikea Delft. Omdat ik altijd denk dat ie dan open gaat. Maar dat is dus officieel 10.00 uur. En onofficieel 9.30 uur, omdat er dan al ziek veel mensen voor de deur staan. En dat is dus altijd even mekkeren omdat ze veel te vroeg zijn opgestaan voor niks. Maar ja, dat hoort erbij. Heel misschien gaan ze op een dag nog zelf tijden onthouden. Eenmaal binnen gaan we direct met de roltrap naar het restaurant. Mogen ze uitzoeken wat ze willen. En gaan we wel door de winkel terug, dat kan eigenlijk niet anders, maar is het verboden voor moeders om ergens naar te kijken verder. ALLEEN ontbijten. Volgende week gaan we het het weer een keertje doen. Want uitgespeeld betekent gelukkig niet dat je niet nog eens wat highlightjes opnieuw kunt doen natuurlijk :) Mocht er nog wat bonuscontent komen, dan uiteraard nog een derde Childraiser blogje. Maar dit was 'm voor nu. Tradities en gewoontes maken je gezin hechter. Ze maken het "Ja en dan deden we altijd..." gevoel. En regels geven rust en houvast. En dat is goud. Doe er wat leuks mee. Of niet. Maar leef je kids vóór in elk geval. Wil je dat ze relaxed doen, doe zelf relaxed. Wil je dat ze lekker gaan sporten, ga zelf lekker sporten. En wil je dat ze plezier hebben in hun leven, maak zelf plezier. Speelze! ;)